Op zoek naar verbinding
Ik las deze week het artikel “Kritische blik op plantaardige toekomst” van Sophie de Jong op MaatschapWij. Een community die Nederland groen, gezond en verbonden wil maken. Het artikel zorgt voor meer strijd tussen mensen die Nederland groen en gezond willen maken. Dit terwijl we juist op zoek zijn naar verbondenheid.
Om verbondenheid te behouden en meer verbondenheid te creëren, lijkt het me zinvoller om te (be)noemen wat we allemaal doen voor een groene en gezonde wereld. Ik begin dit artikel graag met een positief bericht:
“Ja, ook regeneratieve boeren helpen mee om de wereld groen en gezond te maken / houden.”
Toch heb ik een paar opmerkingen over de visie van Sophie de Jong, co-owner van de Farming Chefs. Nu zul je denken: alweer de zoveelste mening die verdeeldheid in plaats van verbondenheid creëert, maar ik baseer me graag op de gerespecteerde bronnen onderaan dit artikel.
Mijn belangrijkste boodschap is:
We kunnen met z’n allen heel veel betekenen voor de leefbaarheid op deze aarde én onze eigen gezondheid.
Een duurzame toekomst moet zeker gaan over wat we eten.
We kunnen zelf groen en gezond bezig zijn. Elke dag opnieuw. En voor de fervente vleesliefhebber goed nieuws: zelfs zonder minder vlees te eten, kan je de CO2 impact van een gemiddeld Westers voedingspatroon verminderen met maar liefst 21%. Hoe? Vervang rundvlees liefst met kip of met varkensvlees.
Zie het rapport over het planetaire dieet van de EAT-Lancet Commission pagina 9 en 10. Ook de Gezondheidsraad pleit voor meer plantaardige voeding. Daarover later meer.
De EAT-Lancet Commission stelt dat een duurzaam en gezond dieet (uitzonderingen daargelaten) bestaat uit 300 gram vlees per week. Biologisch en biodynamisch vlees is in het huidige systeem duurder. Daar staat tegenover dat je je gezondheid op nummer 1 zet en kwaliteit boven kwantiteit kiest.
Overigens heeft biologische en biodynamische voeding een betrouwbaar keurmerk in vergelijking tot regeneratieve landbouw. Op de website van Coöperatie Odin staat: “Regeneratief is geen wettelijk beschermde term en er is geen enkel extern toezicht op de uitvoering ervan. Hierdoor is er ruimte voor grote landbouwmultinationals die het vooral als marketingmiddel inzetten om hun eigen belangen veilig te stellen.”
Volgens het rapport van het SHIFT-DIETS-project van RIVM eten mannen gemiddeld 117 gram vlees per dag, en vrouwen 82 gram per dag. Als zij overstappen op bovengenoemd planetaire dieet is dat een afname van maar liefst 800 gram vlees per week.
Is het immoreel om dieren te doden?
De beargumentatie van Sophie de Jong dat het niet immoreel is om dieren te doden, is wijzen naar andere aspecten in het voedselproductieproces. Ze heeft het over kleine dieren die sterven tijdens het ploegen of door het gebruik van pesticiden en fungiciden. Deze dieren maken wij inderdaad (per ongeluk!) dood. Dat doen we niet bewust door ze naar het slachthuis te brengen. Als ik Sophie zou moeten geloven, kan niemand meer in een auto rijden, want dan dood je per ongeluk een vlieg, mug of bij. Iedereen kent wel het kerkhof (R.I.P.) op de grille en voorruit. En zelfs op de fiets kan je onbewust en per ongeluk een worm onder je band pletten.
Niet boven maar tussen de levende wezens
Sophie is het eens dat wij ons als mens niet boven andere levende wezens moeten stellen. Alle wezens (alles wat leeft, dus ook planten) willen leven. Daarna stelt zij dat deze wil tot leven niet uitsluit dat in het natuurlijke proces een deelfunctie van dat leven soms het sterven is, in dienst van het voortbestaan van een ander – al dan niet soortgelijk – wezen. Sophie vergeet hierbij dat de mens veel minder dierlijke eiwitten nodig heeft (dan dat men nu consumeert) om voort te kunnen bestaan.
Voor die 300 gram vlees per week per Nederlander is het zeker duurzaam om met medewerking van dieren de bodem te voeden met mest, kringlopen te sluiten, en te zorgen voor natuurlijke plaagbestrijding.
Wanneer een dier zijn rol heeft vervuld, is slacht duurzaam. Zonde om het vlees te verspillen.
Na hoeveel jaar heeft een dier zijn rol vervuld in de regeneratieve landbouw? Volgens de Dierenbescherming worden melkkoeien al op relatief jonge leeftijd van 6 à 7 jaar geslacht. Stieren worden op een leeftijd van 1 tot 3 jaar geslacht. Dit terwijl een rund wel 20 jaar oud kan worden.
Als je 20 jaar moet wachten in combinatie met de huidige gemiddelde consumptie van vlees lijkt het me met enkel regeneratieve landbouw niet haalbaar om iedereen te voeden. Een duurzame toekomst moet dus ook gaan over wat we eten.
Waarom veganisme, zelfs in een regeneratief model, niet opportuun is
“Veganisme binnen een regeneratief model is niet per se gezonder, omdat het belangrijke voedingsstoffen uitsluit.” Daar zal in mijn ogen nog meer onderzoek naar gedaan moeten worden. In de richtlijnen goede voeding 2015 van de Gezondheidsraad staat dat een verschuiving naar meer plantaardig diverse ziekten kan voorkomen. Zie pagina 70, 71, 75 en 76.
Een bewust eter is beter
Een plantaardigere toekomst met maximaal 300 gram vlees per week is één van de oplossingen voor duurzaamheid en gezondheid volgens de EAT-Lancet Commission. Ik ben geen expert, maar ik zou ook een focus willen leggen op natuurlijke voeding zoals “Whole Foods”: hele groenten, peulvruchten, zaden, noten en fruit en volkoren graan. Eet met de seizoenen. Tel daarbij met name biologisch en biodynamisch, en regeneratief op en je bent goed op weg naar een veel duurzamere en gezondere wereld.
Bronnen:
EAT-Lancet Commission: https://eatforum.org/content/uploads/2019/07/EAT-Lancet_Commission_Summary_Report.pdf
Odin: https://www.odin.nl/actueel/nieuws/-185230-regeneratieve-landbouw-toekomstbestendig-of-greenwashing/
Dierenbescherming: Melkveehouderij - Dierenbescherming
Reacties
Een reactie posten